گفت و گو با رضا غفاری طراح فونت برنامه نود

با این وجود طراحان محدودى کار، زمان و تخصص‎شان را وقف این حرفه کرده اند.

امروزه داشتن یک تایپ‌فیس اختصاصى، همانند داشتن یک لوگو و یا یک نشان تجاری مخصوص می‌تواند باعث ایجاد هماهنگی و یکپارچگی برای یک برند باشد و به هویت آن ظاهرى منحصر به فرد ببخشد. می‌توان گفت برنامه ۹۰ اولین برنامه‌ی تلویزیونی است که در این امر پیش‌قدم شده است. به امید این که این قدم مثبت به فراگیر شدن فرهنگ استفاده از فونت‌های اختصاصی و طراحی تایپ‌های تازه در ایران بیانجامد.

«رضا غفارى» درباره طراحى تایپ فیس این برنامه مى گوید: «به عنوان یک علاقمند به فوتبال همیشه افسوس مى خوردم که چرا برنامه مورد علاقه‌ام با وجود این همه بیننده و هوادار، تایپ‌فیسی خوب و درخور ندارد و ناگزیر به پخش این همه آمار، جدول، زیرنویس و متن، در غالب فونت‌های مختلف است. به این ترتیب در سال ٩٢ پیشنهاد ساخت تایپ‌فیس مخصوص برای این برنامه طی دیداری با عادل فردوسی‌پور تهیه‌کننده و مجری ٩٠ مطرح و با استقبال خوب ایشان روبرو شد. بعد از چند جلسه، اتودهاى اولیه آماده و بررسی شدند و ایده اصلی برای ادامه کار و طراحی نهایی از بین اسکیچ‌ها انتخاب شد. سپس طراحی‌های کاغذی نهایی شده و به مرحله اجرا در نرم افزار و سپس تست‌های پس از اجرا رسید و سرانجام بعد گذشت بیش از یک سال، تایپ فیس ۹۰ آماده و از اولین برنامه‌‌ی ۹۰ فصل جدید لیگ برتر فوتبال ایران در سال ٩۴ به روی آنتن تلویزیون آمد.»

وی ادامه داد:« از ویژگی‌های قابل بیان تایپ‌فیس ۹۰ می‌توان به این موارد اشاره کرد: این تایپ‌فیس در ۴ پایه Bold , Regular , Light و ExtraBold طراحی شده تا بر حسب نیاز برنامه در اندازه‌ها و ضخامت‌های گوناگون، نامه‌نگاری‌ها، صفحات وب برنامه و صفحه نمایش تلویزیونی قابل استفاده باشد. سعى کردم شکل حروف و گلیف‌ها به گونه‌ای باشد که چه از نظر زیبایی و چه از نظر خوانایی مورد توجه مخاطبان و بینندگان برنامه قرار گیرد. در طراحی این تایپ‌فیس از حلقه‌های بزرگ استفاده کردم که سبب می‌شود در زمان استفاده حروف در اندازه کوچک یا هنگام استفاده در زیرنویس، روی نمایشگرها و تلویزیون‌های کوچک هم، کلمات به اندازه کافی خوانا باشند. فواصل یکدست (Kerning) کرنینگ بر روی حروف، فاصله‌ی اضافی بین آن‌ها را از بین برده و باعث یک پارچه شدن کلمات شده و به خوانایی و حتی زیبایی آن می‌افزاید.

غفاری در ادامه گفت:« متاسفانه فونت‌هایی که در حوزه‌ی نشر و شبکه‌های تلویزیونی در ایران استفاده می‌شوند به دلیل اینکه عموما در دهه ٧٠ تولید و دیجیتالی شده‌اند فـاقـد فواصل درست و استاندارد یا تکنولوژی کرنینگ هستند. برای مثال می‌توان تاثیر کرنینگ را بین حروف « ر »، « گ » و « ز »، « ا » مشاهده نمود. کرنینگ فضای منفی اضافی متن را کاهش می‌دهد و می‌توان در فضای کمتری متن بیشتری را به نمایش گذاشت. تغییر ارتفاع « الف » بر اساس موقعیت در تایپ‌فیس ۹۰ طول ارتفاع « الف » و حروف مرتفع دیگر با اضافه شدن اعراب تحت تاثیر قرار گفته، مقداری کوتاهتر می‌شوند که به این وسیله از بی نظمی و بی قاعدگی بالای حروف مرتفع جلوگیری شده که به لحاظ فرمی جملاتی با ساختاری منظم‌تر و در نتیجه کلماتی زیباتر و پویاتر خواهیم داشت. به طور مثال ارتفاع «الف» در حرف « أ » با حرف « ا » فرق می‌کند ( « بآ » ، « با » ). برای اینکه وقتی اعراب بر روی « الف » قرار گرفت ارتفاع آن بیش از حد دیده نشود، « الف »‌ی که بر روی آن اعراب قرار می‌گیرد کوتاه‌تر در نظر گرفته شده است.

وی درباره تایپ فیس برنامه نود گفت: « در تایپ‌فیس ۹۰ در بعضی حروف از طراحی ویژه استفاده شده است تا این فاصله‌ی اضافی بین حروف تا حدودی منظم شود. برای مثال اندازه‌ی حروف « بـ » و « پـــ » با یکدیگر تفاوت دارند و این به دلیل نوع نقطه گذاری‌ها می‌باشد. در حرف « بـ » کشیدگی در حالت طبیعی خود قرار دارد در حالی که در حرف « پـــ » فاصله‌ی بین حروف به خاطر نقطه‌‌ها کمی بیشتر از حرف « بـ » می‌باشد. این ویژگی در حروفی همچون « کـ » هم وجود دارد.امیدوارم استفاده از این تایپ‌فیس در برنامه ۹۰ بتواند موجبات سهولت خوانایی و در نهایت رضایت علاقمندان و بینندگان این برنامه محبوب تلویزیونی را فراهم آورد.»