۱۲ نکته‌ی تایپوگرافی برای کارکرد مناسب‌تر وبسایت

حتی اگر در دستهٔ متخصصان طراحی وب باشید، مطمئناً گذاشتن کمی وقت برای یادگیری بیشتر در مورد تایپوگرافی، کمک زیادی در کشف چیزهای جدید می‌کند. در این مقاله می‌خواهم چند نکته‌ی جالب را در رابطه با کارایی، سادگیِ تشخیص حروف و خوانایی وبسایت‌ها مطرح کنم و به شما کمک کنم در طراحی وبسایت بعدیتان، فونت‌های مناسب را انتخاب کنید. بعد فهرستی به شما نشان می‌دهم که شامل ۱۲ نکتهٔ کاربردیِ تایپوگرافی است و به شما در ارتقای کارایی وبسایتتان کمک می‌کند.

عناصر و اهداف تایپوگرافی

بیشتر از ٪۹۰ اطلاعات موجود در وب، به زبان نوشتاری است. در نتیجه نیاز به سبک طراحی مناسب بیشتر می‌شود. می‌توان تایپوگرافی را اینطور معنا کرد: «هنر و فنّ حروف‌چینی برای نمایش زبان». به بیان ساده‌تر، تایپوگرافی یعنی استفاده از سبک طراحیِ بهتر برای شکل نمایش اطلاعات. با این حال، بکارگیری عملیِ تایپوگرافی، به این راحتی هم نیست، چون ثابت شده که تایپوگرافی روی سادگی تشخیص حروف و سادگی خواندن متن تاثیر می‌گذارد.

تایپوگرافی، راحتی و سرعتی که کاربر متن را می‌خواند تعیین می‌کند. شما می‌توانید برای سبک، ریتم، حالت و خوانایی آن الگویی انتخاب کنید که این الگو بستگی به فونت، فاصله‌گذاری، اندازه، جهت‌گیری و kerning (کام‌گذاری) یا تنظیم فاصله‌ی حروف دارد. در نگاه کلی، می‌بینیم که متن علاوه بر اینها تحت‌تاثیر حاشیه‌ها، انتخاب کلمات، طول خط و محل قرارگیری تصویر هم هست. همهٔ این موارد بر شکلی که خواننده محتوای سایت شما را می‌خواند اثر می‌گذارد. بنابراین فرقی نمی‌کند که می‌خواهید وبسایت طراحی کنید یا بروشور، در هر دو حالت باید از جنبه‌های کلّی و اولیهٔ تایپوگرافی آگاهی داشته باشید.

سادگی تشخیص حروف و خواندن متن در کارایی وبسایت

هر زبان، شیوهٔ تایپوگرافی مخصوص خود را دارد. مثلا، اگر فونت خاصی از لحاظ تایپوگرافی برای زبان انگلیسی مناسب باشد، به این معنا نیست که آن فونت برای زبان‌های عربی و هندی و فارسی هم مناسب است. بنابراین شما باید به نحوی روی شکل حروف کار کنید که آنها را برای مخاطبان خاص خود بهینه و قابل درک سازید. تنها راه رسیدن به این هدف، انتخاب یا ساختن فونتی است که از لحاظ ساختاری و سبک نگارش، استثنایی بوده و در عین حال خوانا هم باشد. این، شعارِ بالا بردن سطحِ تجربهٔ کاربری، و عاملی برای کارایی وبسایتتان است.

وقتی صحبت از تایپوگرافی می‌کنیم، دو نکته بیشتر از همه به چشم می‌آید. اول اینکه کاربران معمولاً در برابر تنوع تایپوگرافی نسبتاً صبور هستند، و دوم اینکه تایپوگرافی به خودیِ خود از نظر اینکه چگونه تفسیر شود خیلی انعطاف‌پذیر است. طراحان وب عموما عواملِ سادگیِ تشخیص حروف و سادگی خواندن متون را به عنوان جنبه‌های عینی و ذهنی تجربهٔ تایپوگرافی در نظر می‌گیرند؛ در حالی که دانشمندان، خوانایی یا همان سادگی خواندن متون را مسئله‌ای می‌دانند که به شکل عینی قابل اندازه‌گیری است، و ترکیبی از سرعت خواندن و درک مطلب است.

عامل کارکرد تایپوگرافی

با در نظر گرفتن نقطه نظرات بالا، شما باید معانیِ سادگی تشخیص حروف و سادگی خواندن متون را در حوزهٔ کارایی وبسایت بدانید. میزان کارامدی یک وبسایت به همان اندازه‌ای است که کاربران خاصی بتوانند با کارایی، اثربخشی و رضایت در یک زمینهٔ مصرفی ویژه به اهدافی خاص دست پیدا کنند. بنابراین، عجیب نیست که سادگیِ تشخیص حروف و خواندن متون، نقش مهمی در کارکرد تایپوگرافی دارند.

نکتهٔ مهم دیگر این است که سادگیِ تشخیص حروف و سادگیِ خواندن متون دو مسئلهٔ یکسان نیستند. در واقع باوجود اینکه این دو عبارت از لحاظ معنایی و کاربردی با هم متفاوت هستند اما در حوزهٔ توسعه ی وب، همچنان جزءِ اصطلاحات گیج‌کننده هستند. به بیان ساده‌تر، سادگیِ تشخیص حروف (legibility) چیزی است که به ما کمک می‌کند درک بصری خوبی از یک متن داشته باشیم و آن را به راحتی مرور کنیم؛ در حالی که سادگیِ خواندن متون(readability) یعنی درک خواننده از محتوا که ارتباط بیشتری با تایپوگرافی دارد.

تایپوگرافی، هم از نظر دسترسی و هم از نظر دیدگاه کلی کاربر، یک عنصر مهم در نظرگرفته می‌شود. این اصل اساسی به کاربران امکان می‌دهد خیلی راحت یک متن بلند را بخوانند و آن را جذاب‌تر می‌سازد. بنابراین تایپوگرافی، باعث بهبود عملکرد کلی سایت شما می‌شود.

نکته‌های تایپوگرافی برای کارکرد سایت

فهرست زیر شامل ۱۲ راهنمایی کاربردی برای تایپوگرافی است که به شما کمک می‌کند کارایی کلی وبسایتتان را ارتقا دهید:

تا می‌توانید از فونت‌های کمتری استفاده کنید: استفاده از تعداد زیادی فونت (بیش از سه فونت متفاوت) باعث می‌شود وبسایتتان نامرتب و غیرحرفه‌ای به نظر برسد.
برای محتوا به جای فونت‌های زائده‌دار (serif) از فونت‌های بدون زائده (sans serif) استفاده کنید.
مطمئن شوید که از فونت و سایز مناسب برای متن استفاده کرده‌اید.
در محتوا، هم از حروف کوچک استفاده کنید هم بزرگ: اگر در متن‌تان فقط از حروف بزرگ یا فقط حروف کوچک استفاده کنید، خواندن و مرور سریع آن برای خواننده سخت می‌شود. چنین متنی باعث می‌شود وب سایتتان غیر حرفه‌ای و غیر قابل اطمینان به نظر برسد.
از فونت‌های استاندارد برای وب سایت استفاده کنید: کاربران با فونت‌های استاندارد آشناتر هستند و بنابراین می‌توانند آنها را سریع‌تر بخوانند.
کاراکتر فاصله نباید به حداقل برسد: تغییر کاراکتر فاصله برای اینکه با متن بیشتر مطابقت داشته باشد، باعث می‌شود متن متراکم‌تر شود و خواندن آن سخت‌تر گردد.
استفاده از رنگ‌های مختلف برای فونت را محدود کنید: وقتی در طراحی متنی زیاده‌روی کنید، بر معنای آن اثر می‌گذارد. به علاوه، ممکن است کاربران چنین متن‌هایی را با تبلیغات اشتباه بگیرند. بنابراین توصیه می‌شود برای متن‌های رنگی از ۴ رنگ مختلف یا کمتر استفاده کنید.
برای محتوا از رنگ آبی استفاده نکنید: کاربران متن‌های آبی را با لینک اشتباه می‌گیرند و ممکن است روی آنها کلیک کنند.
از به‌کارگیری رنگ‌های سرخ و سبز در متن ها خودداری کنید: از آنجا که کوررنگی به ویژه در میان مردان یک امر رایج است (٪۸ مردان کوررنگ هستند)، توصیه می‌شود علاوه بر رنگی که برای تمایز متن‌های مهم استفاده می‌کنید از نشانه های دیگری نیز استفاده کنید. همچنین بهتر است از رنگ های قرمز و سبز اجتناب کنید زیرا این دو رنگ در کوررنگی بیش از رنگ‌های دیگر رایج هستند.
برای متن و پس‌زمینه از یک طیف رنگ استفاده نکنید: هر چه متن نمایان‌تر باشد، کاربر سریع‌تر می‌تواند آن را بخواند.
اعدادی که پنج رقم یا بیشتر دارند، باید جداکنندهٔ هزارگان داشته باشند: جداکنندهٔ هزارگان، خواندن اعداد را برای کاربر ساده‌تر می‌کند.
از متن‌های متحرک یا چشمک زن استفاده نکنید: هرچند که فناوری‌هایی که این تکنیک ها را اجرا می‌کرد تغییر کرده اما این تکنیک‌ها، که از روزهای اول حضور وب با ما بوده هنوز هم در بعضی وبسایت ها دیده می‌شود. هدف آنها همچنان همان است که بود: جلب توجه کاربر. اما این تکنیک‌ها، تصویری غیر‌حرفه‌ای ایجاد می‌کند و باعث می شود کاربر وب سایت را ترک کند.