از زمانی که امکان اضافه کردن font-face به صفحات وب اضافه شد، همیشه طراحان و توسعهدهندگان وب دچار چالش «حالا چه فونتی استفاده کنم؟» شدند؛ البته این به این معنی نیست که آنقدر تعداد زیاد است که نتوان تصمیم گرفت! بلکه هیچکدام از فونتها تا یکی-دو سال پیش واقعا صلاحیت استفاده در وب را نداشتند و گزینههای روی میز (تا جایی که خاطرم هست) یکان، کودک، میترا و رویا بودند.
البته همانطور که میدانید این قضایا در بلاد کفر آنقدر دغدغه بزرگی نیست چون طراحان فونت بسیار زیادی دست به طراحی فونتهای مختلف زدهاند و طراحان وب میتوانند از بین هزاران فونت مختلف «انتخاب» کنند. قضیه طراحی و بهبود فونتهای فارسی برای وب شاید ۲ یا ۳ سال باشد که کمی داغ شده و شاهد بهوجود آمدن فونتهای مختلفی همچون ایرانسنس (که مسلم ابراهیمی زحمت طراحی آن را کشیده) و بهبود و رفع ایرادات فونتهایی همچون یکان (که صالح سوزنچی انجامش داد) هستیم.
فردی که بیش از دیگر عزیزان توجه من را جلب کرده، آقای صابر راستیکردار است. راستش تا قبل از این که آقای راستیکردار فونتهایی که طراحی کرده را بدون هیچ ادعایی و به صورت آزاد منتشر کند، من حتی یک بار هم نام ایشان را در توییتر یا در دیگر شبکههای اجتماعی نشنیده بودم.
صابر راستیکردار، ۶ فونت فارسی طراحی کرده است که با مجوز آزاد منتشر شدهاند. حتی میتوانید برخی از آنها که تحت مجوز SIL Open Font License 1.1 را تغییر نام دهید و به همان نامی که دوست دارید منتشر یا استفاده کنید. فونتهای طراحی شده توسط ایشان «شبنم»، «صمیم، «وزیر»، «پرستو»، «گندم»، «تنها» نام دارند.
در ادامه چند اسکرینشات از این فونتها گرفتهام که برای پیشنمایش پشت سر هم میگذارمشان. البته بهتر است که مستقیما صفحه خود فونتها را ببینید.
چه خبر از PFont؟
اگر یادتان باشد حدودا یک سال پیش دوستانی در تلاش برای بهبود اوضاع فونتهای فارسی، به صورت Crowdfunding، مبلغ ۱۲ میلیون تومان را جمعآوری کردند که فونتی آزاد و رایگان طراحی کنند. حال بعد از یکسال، نسخه بتای آن را منتشر ساختند که ابتدا دعوتتان میکنم آن را ببینید:
راستش من در این مورد تلاش میکنم که بیطرف باشم اما بد نیست بازخوردها را به نسبت این فونت ببینیم. طبق معمول تایملاینی از توییتهای مرتبط با این فونت درست کردم:
در واقع با مرور همین چند توییت میتوان گفت که کاربرانی که چه حمایت معنوی و چه حمایت مادی از این کمپین کرده بودند، آنقدری که باید راضی نیستند. اما بههرحال، حرکتی بود که با کمک افراد بسیار زیادی آغاز شد و میتوان امیدوار بود که باز هم چنین حرکتهایی آغاز شوند تا بتوانیم وب فارسی بهتری داشته باشیم.
امیدوارم طراحان فونت، فونتهای مختلفی طراحی کنند و در قالب مجوز آزاد و یا حتی برای فروش قرار دهند. چه اشکالی دارد که یک طراح، اثر خود را به فروش برساند؟ باور بفرمایید اگر برخی فونتها مستقیما برای فروش قرار بگیرند (همانند کاری که مسلم ابراهیمی برای فونتهای «ایران» کرد) بسیار بهتر است و حداقل میتوان با جبران زحمت طراح، به ادامهدار بودن این قضیه امید داشت.
اما خواهشا اگر قرار است کاری به رایگان یا با مجوز آزاد منتشر شود، طوری برخورد نکنید که انگار چاقویی زیر گلویتان بوده که آن را آزاد یا رایگان منتشر کنید. صرفا انتخاب خودتان بوده است که بابتش هزینهای دریافت کنید یا نه.
منبع: يك ادمين
